Hoe vaak komt een psychose bij kinderen voor?
Een psychose komt bij kinderen minder vaak voor dan bij volwassenen, maar het kan al op jonge leeftijd beginnen.
Het herkennen van de signalen is op jonge leeftijd moeilijk, vaak wordt achteraf pas gezien dat er al wat speelde. Ook tijdens de puberteit kan dat lastig zijn, omdat er dan sowieso al veel verandert in het gedrag en de gevoelens. Daardoor weten we niet hoe vaak het werkelijk voorkomt.
In Nederland krijgt 2 à 3% van de volwassenen de diagnose psychose en 7% heeft wel eens een psychotische ervaring gehad. De diagnose schizofrenie wordt jaarlijks bij een tot drie op de 5000 mensen gesteld. Het komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
Van de jongeren (vanaf 13 jaar) krijgt een van de tweehonderd die diagnose, meestal boven de 16 jaar. Geschat wordt dat jaarlijks 3000 jongeren een eerste psychose krijgen. Ook bij jongeren zijn jongens gevoeliger voor een psychose dan meisjes.
Hoe vaak komt een psychose voor?
Als je alle psychotische symptomen meeneemt, heeft 7% van de bevolking ooit psychotische verschijnselen. Ongeveer de helft daarvan heeft een zorgbehoefte, daar moet je wat aan doen. 0,7% tot 1% heeft schizofrenie, dat noemen we live time prevalentie, oftewel hoe vaak komt het voor bij iemand ergens in zijn of haar leven. Kijken we naar het aantal nieuwe gevallen per jaar, dan is dat twee tot vijf nieuwe patiënten per 10.000 inwoners. Dit verschil hangt af van waar iemand woont. In de grote stad heb je meer mensen met een psychose. Het is dus niet heel zeldzaam.
Hoe groot is de kans op schizofrenie?
Van de hele bevolking heeft 0,7 tot 1% kans op schizofrenie, zussen en broers van iemand met schizofrenie hebben 10% kans en bij kinderen van iemand met schizofrenie ligt het nog iets hoger, namelijk 12%. Als iemand van een eeneiige tweeling schizofrenie heeft of je beide ouders hebben het, dan is het risico om het te krijgen 50%. Als ooms en tantes het hebben, is het risico veel minder. Schizofrenie is de meest erfelijke (genetische) psychiatrische aandoening. Die genetische gevoeligheid speelt dus een belangrijke rol. Zowel omgevingsfactoren als een bepaalde genetische gevoeligheid zorgen ervoor dat het mis kan gaan. Door de mix van wat mensen meemaken en een bepaalde gevoeligheid kunnen dus aandoeningen als schizofrenie voorkomen.
Uit het interview met Lieuwe de Haan, psychiater en hoogleraar psychotische stoornissen in het Amsterdam UMC, locatie AMC.
-
Een psychose kan voorkomen bij kinderen, jongeren en volwassenen. Als je een psychose hebt, neem je de dingen om je heen anders waar.
-
Als kind ontwikkel je je in een hoog tempo, zowel lichamelijk als geestelijk. Elke dag leer je bij en begrijp je meer van wat je hebt geleerd en mee hebt gemaakt. Zo leer je hoe je je gedragen moet, op school bijvoorbeeld of met vriendschappen, en ook ontwikkel je je lichamelijk, waardoor je steeds meer kunt.
-
Voor jezelf is het niet makkelijk om een psychose te herkennen, en ook niet voor je ouders en je omgeving. Het gebeurt vaak heel geleidelijk en voor jou zijn de dingen die je waarneemt echt. Als je jong bent is het verschil tussen werkelijkheid en fantasie niet altijd duidelijk, dat hoort bij die ontwikkelingsfase.
-
Het is goed om te weten dat er ook andere oorzaken kunnen zijn als je een of meerdere van deze symptomen hebt. Je waarneming kan bijvoorbeeld ook veranderen door vergiftiging of een delier.
-
Een psychose komt bij kinderen minder vaak voor dan bij volwassenen, maar het kan al op jonge leeftijd beginnen.
-
Er is niet één aanwijsbare oorzaak, en vaak wordt ook niet duidelijk waardoor een psychose is ontstaan.
-
Dopamine lijkt een rol te spelen bij het ontstaan van een psychose. Een actief dopaminesysteem kan je gevoelig maken voor een psychose.
-
Je krijgt de diagnose schizofrenie als je meerdere psychoses hebt gehad en tussendoor niet goed herstelt of als de psychose ernstig is en langer dan zes maanden onafgebroken duurt.
-
Als je zelf denkt dat jouw ervaringen, gedachten of gedrag anders of buitengewoon zijn, dan is het belangrijk om er met iemand over te praten.
-
Bij het stellen van de diagnose kunnen meerdere onderzoeken gebruikt worden.
-
Soms heb je naast een psychose ook nog last van andere symptomen.
-
Als je een psychose hebt, heb jij niet alleen hulp nodig, maar ook je ouders en je directe omgeving.
-
Deze middelen, die we antipsychotica noemen, hebben effect op hoe je hersenen werken. Ze grijpen in op een neurotransmitter in je hersenen, dopamine.
-
Als je een psychose hebt doorgemaakt, is er heel veel gebeurd. Voor jou, je ouders, je gezin en je omgeving.
