Diagnostiek
Om een epileptische aanval vast te stellen of de diagnose epilepsie te stellen heb je een paar dingen nodig.
- Een goede beschrijving: vaak heb je dan al snel een idee of er mogelijk sprake is van epilepsie of dat er toch een andere oorzaak is.
- Video-opname: het opnemen van de aanval helpt nog meer bij het krijgen van een goed beeld. Gelukkig hebben veel kinderen en volwassenen tegenwoordig een mobiele telefoon of een tablet waarmee video’s gemaakt kunnen worden.
- Een uitgebreide anamnese: naast een beschrijving van de aanval is het belangrijk om uitgebreid in te gaan op je ontwikkeling en lichamelijke en geestelijke toestand. Ook wordt gevraagd naar eventuele aanvallen en ziekten in de familie.
- Uitgebreid lichamelijk onderzoek: zowel algemeen lichamelijk onderzoek (hart, longen, eventuele infecties) als neurologische onderzoek is belangrijk.
- Elektro-encefalografie of eeg, ook wel hersenfilmpje genoemd. Met elektroden die verspreid op de hoofdhuid worden aangebracht kan de elektrische geleiding over hersengebieden worden vastgelegd. Meestal wordt gekozen voor een korte registratie, soms voor een langere registratie (bijvoorbeeld een 24 uursregistratie). Ook het moment van registreren kan verschillen, bijvoorbeeld tijdens een aanval, op afspraak, of als je een nacht niet hebt geslapen (slaapdeprivatie). Tijdens het eeg kan gebruik worden gemaakt van uitlokkende factoren (triggers zoals lichtflitsen, hyperventilatie, slaapgebrek) met als doel een aanval uit te lokken.
Daarnaast kunnen nog aanvullende onderzoeken worden gedaan, bijvoorbeeld omdat het nog niet duidelijk is of de aanvallen epileptisch zijn of om te kijken of er een andere oorzaak (aanlegstoornis hersenen, stofwisselingsziekte) is voor de epilepsie.
- Meerdaagse aanvalsregistratie of langdurige eeg-videoregistratie; gedurende langere tijd de hersenactiviteit volgen en vastleggen. Zo’n meerdaagse aanvalsregistratie kan worden gedaan in een epilepsiecentrum zoals Kempenhaeghe of SEIN. Dan worden plakelektrodes en twee sfenoïdale elektrodes (die laatste worden met een naaldje net onder je slaap in je linker- en rechterwang ingebracht voor een extra diep meetpunt) aangebracht. Tijdens de registratie word je continu gemonitord (eeg-registratie), gefilmd en bekeken door een neurofysioloog. De registratie kan enkele dagen tot een week duren.
- Bloedonderzoek: via bloedonderzoek kun je kijken of je een ontsteking hebt (ook een auto-immuunziekte) of een probleem met je zout- of suikerhuishouding, een vergiftiging (verkeerd medicijngebruik, drugsgebruik), stofwisselingsziekte (ook vaak urine- en hersenvochtonderzoek noodzakelijk) of een genetische afwijking.
- Beeldvorming: een MRI -scan (magnetic resonance imaging) laat heel nauwkeurig zien hoe de hersenen zijn opgebouwd en hoe de bloeddoorstroming is. Hiermee kun je onder andere aanlegstoornissen zoals focale corticale dysplasie, hersenbeschadiging zoals mesiotemporale sclerose, ofwel een verlittekening in een deel van de hippocampus, een tumor en stapelingsaandoeningen (het ophopen van stofwisselingsproducten in de hersenen) ontdekken. Zo kan een focus voor de epilepsie bijvoorbeeld worden opgespoord.
- Onderzoek hersenvocht: hersenvocht of liquor kan worden afgenomen met een ruggenprik. In hersenvocht kan een ontsteking (ook op basis van een auto-immuunziekte) of stofwisselingsziekte worden aangetoond.
-
Als je epilepsie hebt, is een deel of zijn delen van je hersenen onbedoeld en onverwachts actief. Dat gebeurt in de vorm van aanvallen.
-
Een epileptische aanval (insult) ontstaat als een groep hersencellen ongecontroleerd en ongevraagd prikkels gaat afgeven en doorsturen.
-
Je zenuwstelsel bestaat uit een centraal en perifeer zenuwstelsel en is opgebouwd uit zenuwcellen (neuronen) en steuncellen (gliacellen).
-
Je hersenen liggen in je hoofd, onder je schedel die is opgebouwd uit een geheel van botten. Je schedel is hard en beschermt je hersenen tegen beschadiging.
-
De hersenen bestaan uit meerdere delen. Je hebt grote hersenen, kleine hersenen, tussenhersenen en een hersenstam die je hersenen verbindt met het ruggenmerg. Ieder deel heeft een eigen functie, maar het is vooral belangrijk dat alle delen goed samenwerken.
-
De uitlopers van zenuwcellen, axonen, kunnen prikkels doorgeven aan andere cellen. Een prikkel of impuls is een elektrisch signaal dat ontstaat in zenuwcellen, waardoor je zenuwcellen met elkaar en andere cellen in je lichaam kunnnen communiceren. Zo geven ze informatie door.
-
Een epileptische aanval (insult) ontstaat als een groep hersencellen ongecontroleerd en ongevraagd prikkels gaat afgeven en doorsturen. Prikkels die eigenlijk pas afgegeven moeten worden op het moment dat je ze nodig hebt.
-
Als hersencellen ongecontroleerd en ongevraagd prikkels afgeven, noemen we dat een epileptische aanval of insult. Maar voor een epileptische aanval hoef je niet altijd epilepsie te hebben. Er zijn namelijk meer oorzaken die kunnen zorgen voor het ongecontroleerd afgeven van prikkels.
-
Als je een epileptische aanval hebt, geven je hersencellen ongevraagd prikkels af aan delen van je lichaam. Een epileptische aanval kun je niet zelf beginnen of stoppen. Er zijn veel oorzaken waardoor je een epileptische aanval kunt krijgen. Epilepsie is daar een van.
-
De klachten of verschijnselen die je kunt hebben bij een epileptische aanval zijn voor iedereen verschillend. Soms kun je een aanval goed voelen aankomen, soms merk je er nauwelijks iets van of komt het alleen voor tijdens de slaap.
-
Als je epilepsie hebt zul je misschien wel gemerkt hebben dat de aanvallen van elkaar kunnen verschillen. Een aanval hoeft dus niet altijd op dezelfde manier te verlopen. Ook in vergelijking met andere kinderen met epilepsie. Het is dus voor iedereen anders.
-
Een pasgeboren baby heeft andere epileptische verschijnselen dan een tiener. En als een kind ouder wordt, kunnen de oorzaken die epileptische aanvallen veroorzaken veranderen.
-
Om een epileptische aanval vast te stellen of de diagnose epilepsie te stellen heb je een paar dingen nodig.
-
De behandeling van epilepsie is niet voor iedereen gelijk. De behandeling van epilepsie bestaat uit verschillende onderdelen, zoals leefregels en medicijnen. Medicijnen die epileptische aanvallen tegengaan of voorkomen, worden anti-epileptica genoemd.
