Ik vind het leuk om dingen uit elkaar te halen

Karel (12) heeft ASS, destijds werd het syndroom van Asperger vastgesteld.

Op welke school zit je?

Ik zit op een school met iets kleinere klassen waar wat meer hulp aan de leerlingen wordt gegeven. Er zitten allerlei soorten leerlingen op met autisme, zoals asperger, ADHD, PDDNOS. Ook kinderen met minder motorische vaardigheden die wat extra hulp krijgen. Ik vind het een heel fijne school met fijne leerkrachten.

Hoe groot is jouw klas?

Maximaal zestien kinderen, normale klassen hebben er wel dertig. Zo kan er meer tijd worden besteed aan de kinderen.

Wat maakt de leerkrachten zo fijn?

Ze houden heel veel rekening met je. Soms passen ze wiskundewerk aan voor iemand met dyscalculie, soms kijken ze een toets anders na voor iemand met dyslexie. Hier voel je echt dat je anders wordt behandeld en dat is fijn.

Wat heb jij dat anderen niet hebben?

Ik heb autisme, een vorm van asperger. Vroeger had ik moeite met socialiseren, ik kon niet echt goed spelen met vriendjes, maar dat is minder geworden. Nu kan ik gewoon sociaal functioneren. Soms heb ik nog wat hulp nodig, ik neem te veel tijd om over vragen na te denken. Als dat gebeurt dan zeg ik het tegen de leerkracht en geeft hij extra uitleg, dat vind ik fijn.

Wat ging er niet goed met het spelen?

Als kinderen iets anders wilden doen dan ik, kon ik heel boos worden. Ik was toen niet echt flexibel. Ik heb wat cursussen gedaan en dat heeft me geholpen. Ik kan nu goed vrienden maken. Dat zit helemaal oké. Ik heb er een stuk of zes, zeven denk ik.

Zitten daar vrienden bij die ook autisme hebben?

Ja.

Zie je verschillen tussen je vrienden?

Niet echt. Ik heb het ook nooit gevraagd aan mijn vrienden, en ik zie niet echt dat ze zich anders gedragen. We zijn allemaal nogal nerds. Eentje heeft ook asperger, dat is wel leuk.

Zijn er dingen waar je tegenaan loopt?

Vroeger vond ik het best wel jammer dat ik erg boos kon worden, maar ik heb nu geen driftbuien meer. Ik ga niet graag met leeftijdgenoten om. De vrienden die ik heb zijn veel ouder dan ik, rond de zestien jaar. Daar kan ik het heel erg goed mee vinden. Ik schaam me niet echt voor mijn asperger. Ik weet niet of het door de asperger komt, maar ik heb een enorme fascinatie voor wetenschap en biologie. Dat vind ik heel erg leuk.

Wat vind je daar bijzonder aan?

Bijvoorbeeld door de microscoop kijken, vind ik fantastisch, dan zie je hoe alles is opgebouwd, bomen, stenen, weefsels. Wetenschap kan dingen die heel complex lijken heel simpel maken. Een heel ingewikkelde wiskundesom waarvan je denkt dat ie niet te maken is, kun je toch oplossen als je een aantal regels volgt.

Vind je jezelf een nerd?

Ja, best wel.

Vind je het moeilijk, als je naar een gezicht kijkt, om erachter te komen hoe iemand zich voelt?

Nee, ik begrijp en respecteer dat andere kinderen met andere vormen van autisme daar moeite mee hebben, en daar kan ik ze misschien mee helpen, maar ik heb dat niet echt gehad. Als ik een zielig gezicht zie, dan weet ik dat iemand verdrietig is en kan ik die persoon troosten. Psychologie vind ik ook interessant, om te voorspellen hoe iemand denkt fascineert me.

Houd je van sport?

Nee, mijn conditie is nogal slecht en ik eet ook slecht. Ik houd niet van groente, mijn vader is Argentijns en wat hij kookt, daar houd ik niet zo van. Als hij uitgebreid heeft gekookt eet ik het wel, omdat hij zo zijn best heeft gedaan, maar eigenlijk liever niet. Ik had een sportdag vandaag en toen ik thuiskwam was ik helemaal uitgeput, maar na een appel voelde ik me weer beter. Ik eet brood, appels, soms wat snoep en normaal avondeten, dus het valt eigenlijk wel mee.

Hoe slaap je?

Meestal lig ik even wakker, maar dan denk ik aan Star Wars en dan kom ik tot rust. Vroeger kon ik niet in slaap komen. Dan filosofeerde ik een beetje of ging ik lezen en dan viel ik wel in slaap. Of ik ging in mijn moeders bed liggen, dat hielp ook.

Heb jij last van te veel prikkels?

Het concept van prikkels begrijp ik wel. Een normaal kind dat na een drukke schooldag huiswerk moet maken en geen zin heeft, doet het toch. Iemand met autisme slaan dan op hol, en kan niet meer goed denken, maar ik heb dat niet echt gehad. Vroeger wel, dan deden mijn vrienden iets wat ik niet wilde en dan werd ik nogal boos. Dat zijn ook prikkels. Maar ik vind prikkels een naar woord, dat klinkt als pijn.

Heb je last van harde geluiden?

Dat vond ik vroeger nogal eng, maar dat is nu weg.

En van heel veel licht, zonlicht?

Ook niet meer. Ik had er ook niet echt heel veel last van. Je kunt mij in een feestzaal zetten met flikkerend licht, dan word ik niet echt bang of zo.

Je vertelde dat je geholpen bent, waarmee hielpen ze je?

Met fysiotherapie. Ik heb ook een cursus gedaan, 'van basis naar middelbaar', dat ging over de overgang naar de middelbare school, hoe je met huiswerk om kunt gaan en vrienden kunt maken, dat hielp heel veel. We hadden een boekje gekregen met opdrachten erin. Spelletjes om te socialiseren, dan gingen we toneelspelen hoe je situaties kon benaderen. Ik had geen idee hoe de middelbare school eruitzag en wat ik kon verwachten. Door die cursus werd dat helder.

Wat leerde je zoal?

Ze lieten een rooster zien en legden uit wat afkortingen betekenen. Ze leerden ook dat als een ander kind bijvoorbeeld de weg vraagt, dat je dan niet bang hoeft te reageren, maar gewoon de weg kunt wijzen. Dat soort kleine dingen.

Je bent goed in het uit elkaar halen van dingen?

Ja, dat deed ik vroeger altijd! Dan ging ik naar bepaalde componenten van de stofzuiger kijken, dat vond ik heel erg leuk en interessant, hoe het vacuüm wordt gecreëerd om dingen op te zuigen. Soms doe ik dat nog. Op school vonden ze dat een beetje raar, dan nam ik een kapotte rookmelder mee en ging die dan demonteren. Als ik zie dat ergens een hoogradioactief element in zit, ga ik daar meteen alles over lezen.

Heb je advies voor kinderen die net weten dat ze een vorm van autisme hebben?

Het is helemaal niet erg dat je autisme hebt. Het is een soort van gave en als je er last van hebt, dan kun je een cursus doen die je kan helpen.

Waarin onderscheidt iemand met autisme zich van anderen?

Er is een film, Rainman, over een autistische man die heel goed kon rekenen. Er was een doos tandenstokers op de grond gevallen en die kon hij in een seconde tellen. Hij kon complexe rekensommen in een seconde oplossen, maar niet inschatten wat reële prijzen van dingen waren.

Waar ben jij goed in ten opzichte van anderen?

Bij mij is dat de wetenschap. En hacken, dat kan ik ook goed.

Heb je een goed oog voor details?

Ja, ik kan zien hoeveel broodkruimels op tafel liggen, en een bruin blad onderscheiden tussen allemaal groene bladeren in een boom. Als ik een beetje goed kijk, dan zie ik dat.

Wat wil je later worden?

Microbioloog, lijkt me wel gaaf. Betaald worden om door microscopen te kijken, of iets technisch of met wiskunde.

Is het moeilijk uit te leggen hoe je je voelt?

Nee, als ik een probleem heb ga ik eerst naar de mentor, omdat ik meer tijd op school doorbreng dan thuis, en daarna naar mijn moeder. Als iemand geld heeft gestolen, zeg ik dat tegen de mentor, maar als ik gepest word, ga ik naar mijn moeder en naar de mentor. Dingen die privé zijn, bespreek ik met mijn moeder. Dus schoolzaken met de mentor en anders met mijn moeder.

Houd je van gamen?

Dat vind ik meer iets om de tijd mee te doden. Als ik niet echt iets te doen heb en mijn vrienden niet in de buurt zijn. Ik houd niet echt van sport, dus dan game ik maar. Ik houd van vliegsimulators, vliegen vind ik heel erg leuk. En van Star Wars, dat vind ik ook space. Ik lees nu een boek dat Star Wars, vliegtuigen en wetenschap combineert, 'Star Wars, the crosssections'. Alle Star Wars-ruimteschepen staan erin, je ziet hoe ze werken en welke mechanismen erin zitten. Die informatie over ruimteschepen, dat fascineert mij heel erg; metalen, draaiende componenten, dat wordt allemaal uitgelegd en dat vind ik heel mooi.

Wat vind je het allervervelendste van autisme?

Niets. Ik ben blij met hoe het nu gaat. Blij met mijzelf. Kan niet beter.

Veranderingen in je leven, ga je daar soepel mee om?

De flexibiliteit is wel verbeterd. Pas nog zat er iemand op de plaats van een jongen, we hebben vaste plaatsen, en hij werd helemaal boos, gefrustreerd en bang. Maar als iemand dat bij mij doet, dan maakt mij dat niks uit. Ik kan verhuizen in de klas zonder problemen.

Was dat een paar jaar geleden ook zo?

Ja, eigenlijk wel.

Kon je goed tegen veranderingen?

Dat vond ik soms wel een beetje lastig. Dan moest het eerst uitgelegd worden. Dat heb ik nu niet meer, ik kan zelfstandig een beslissing nemen.

Heb je al een vriendinnetje?

Niet echt. Ik zit in een rare, verlegen klas. Als ik een meisje leuk vind, dan schrijf ik meestal een gedicht voor haar, maar dat werkt niet. Ik maakte vroeger vaak gedichten, nu niet meer eigenlijk. Ik had geen materiaal meer om over te schrijven.

Wat doe je nog meer voor activiteiten?

Ik zit in de Anime-club. Dat is een Japanse tekenstijl voor tekenfilms. Mijn vrienden zitten er ook bij. Elke donderdag mogen we een lokaal lenen en kijken we op het digibord naar Anime. We maken grappen en dat is best gezellig. We tekenen niet. Het is niet zo dat je als je op mijn school zit per se autisme hebt, het is gewoon een speciale school.

Hoe gaat het op school?

Ik zit in de eerste klas van de havo. Na drie jaar stap je over naar een andere school. Ik hoop op een school die dicht bij huis ligt. Ik blijf liefst op de havo. Sommige klasgenoten worden door hun ouders heel erg gepusht met citotrainers en huiswerkklassen. Ik hoorde dat ze heel veel huiswerk kregen.
Ik wil graag een normale schooltijd.

Welke vakken vind je het leukst?

Spaans, Duits en Engels gaan uitstekend, daar haal ik mooie cijfers voor. Dat wil ik ook wel blijven doen. Alle vakken zijn leuk, en elke docent ook. Gym vind ik lastig, bijvoorbeeld de piepjestest, dan moet je van muur naar muur rennen, daar had ik geen hoog cijfer voor.