Is coeliakie te voorkomen door een verandering in de voeding van jonge baby’s?
Coeliakie wordt veroorzaakt door het eten van gluten. De ziekte komt voor bij kinderen en volwassenen met erfelijke aanleg voor coeliakie en kan op elke leeftijd ontstaan. De behandeling bestaat uit een levenslang glutenvrij dieet. Dat verbetert de gezondheid van mensen met coeliakie, maar het zou natuurlijk nog mooier zijn als we de ziekte zouden kunnen voorkomen (voorkomen is beter dan genezen!).
Coeliakie wordt veroorzaakt door het eten van gluten. De ziekte komt voor bij kinderen en volwassenen met erfelijke aanleg voor coeliakie en kan op elke leeftijd ontstaan. De behandeling bestaat uit een levenslang glutenvrij dieet. Dat verbetert de gezondheid van mensen met coeliakie, maar het zou natuurlijk nog mooier zijn als we de ziekte zouden kunnen voorkomen (voorkomen is beter dan genezen!).
Wij dachten dat coeliakie misschien te voorkomen zou zijn door baby’s iets eerder een klein beetje gluten te geven (als de baby 4 maanden oud is in plaats van 6 maanden oud) terwijl de baby nog borstvoeding krijgt.
Dat idee komt voort uit eerder onderzoek, verricht in Zweden en in de Verenigde Staten. Het lichaam zou zo kunnen wennen aan gluten en hier later niet ziek van worden. De studie “Prevent Celiac Disease” (in het Nederlands: “Voorkom coeliakie”) (www.preventcd.com) heeft dit idee als eerste echt goed onderzocht. In oktober van dit jaar zijn de resultaten bekend gemaakt en stonden zij in het hoog aangeschreven Amerikaanse tijdschrift de “New England Journal of Medicine”.
Het onderzoek is gestart in 2007 en wordt gecoördineerd vanuit het Leids Universitair Medisch Centrum in Leiden, door Luisa Mearin (kinderarts) en Sabine Vriezinga (arts en onderzoeker bij de kindergeneeskunde). Aan het onderzoek doen bijna 944 kinderen uit Nederland, Duitsland, Hongarije, Israël, Italië, Kroatië, Polen en Spanje mee. Deze kinderen hebben een verhoogde kans op coeliakie omdat het in hun gezin voorkomt en omdat zij de coeliakie-genen (een erfelijke eigenschap) hebben. De helft van de kinderen kreeg op de leeftijd van vier tot zes maanden dagelijks een klein beetje gluten in de melk. De andere helft kreeg een nepmiddel (een placebo) en kreeg pas gluten toen zij zes maanden oud waren.
De baby’s werden goed in de gaten gehouden en regelmatig onderzocht op coeliakie . De kinderen die gluten hadden gekregen toen zij vier maanden oud waren hadden op de leeftijd van drie jaar even vaak coeliakie als de kinderen die het nepmiddel hadden gekregen. Dit betekent dat het dus geen zin heeft om baby’s al gluten te geven als zij 4 maanden oud zijn. Dat hadden we niet verwacht! Daarnaast zagen we dat borstvoeding baby’s niet beschermt tegen coeliakie. Dat was ook onverwacht!
We hebben ook nog andere dingen ontdekt. Zo zagen we dat coeliakie al op heel jonge leeftijd ontstaat, de meeste kinderen waren nog niet eens 3 jaar oud en het jongste kind was net 1 jaar oud! We zagen ook dat meisjes vaker coeliakie krijgen en dat het hebben van een bepaald gen het risico verhoogt. Daarnaast zagen we dat niet alle kinderen met coeliakie daar ook klachten van hadden: bijna 1/3 had nergens last van toen de ziekte werd ontdekt. Hoe we dan wisten dat die kinderen coeliakie hadden? Dat konden we in hun bloed meten. Het stofje anti-weefseltransglutaminase ( anti-TG 2) was verhoogd bij alle kinderen met coeliakie.
De kinderen die meedoen aan het onderzoek hebben bloed afgestaan aan het onderzoek. Sommige kinderen hebben ook een stukje van hun darmweefsel (biopsie) gegeven toen zij naar het ziekenhuis moesten voor een darmonderzoek (de “scopie”). Dit gaan we nu verder onderzoeken en we hopen te ontdekken wat er precies gebeurt in het lichaam van kinderen: Waarom krijgt het ene kind wel coeliakie, en het andere kind niet? Daarover is nog veel onbekend!
Geschreven door Sabine Vriezinga, Arts en onderzoeker
.
-
Caroline Meijer is kinderarts maag-darm-leverziekten in het Willem Alexander Kinderziekenhuis in Leiden. Ze is gepromoveerd en doet onderzoek naar coeliakie.
-
Joachim Schweizer is kinderarts maag- darm- leverziekten in het Willem Alexander kinderziekenhuis in Leiden.
-
Nikki (11) heeft coeliakie. Na veel onderzoek werd op haar vierde de diagnose gesteld met een dunnedarm biopt.
-
Coeliakie wordt veroorzaakt door het eten van gluten. De ziekte komt voor bij kinderen en volwassenen met erfelijke aanleg voor coeliakie en kan op elke leeftijd ontstaan. De behandeling bestaat uit een levenslang glutenvrij dieet. Dat verbetert de gezondheid van mensen met coeliakie, maar het zou natuurlijk nog mooier zijn als we de ziekte zouden kunnen voorkomen (voorkomen is beter dan genezen!).
-
Soleil (12) heeft zowel diabetes type 1 als coeliakie.
-
Juliska (11) heeft coeliakie. Zij zit op de basisschool.
-
Sophie is 10 jaar en zit in groep 6 van de basisschool. Zij heeft sinds haar 4e jaar coeliakie. Later wil ze rechter of advocaat worden.
-
Willeke (18) heeft coeliakie, zij vertelt over haar reis naar Bali.
-
Zimi is 10 jaar en zit in groep 7. In 2012 is de diagnose coeliakie bij haar vastgesteld.
-
Gera is 16 zit op het VMBO tl. Hierna wil ze graag kraamverzorgster worden. Gera heeft al sinds haar 6e coeliakie.
-
Coeliakie betekent voor mij dat ik mijn leven iets anders moet inrichten. Ik heb na de diagnose wel even tijd nodig gehad voordat ik de draad weer kon oppakken.
-
Ik weet pas sinds een paar jaar dat ik coeliakie heb. Ik ben altijd heel klein en dun geweest. Maar omdat mijn moeder ook vrij klein is vond niemand dat vreemd.
-
Luisa Mearin is Emeritus hoogleraar Kindergeneeskunde, in het bijzonder coeliakie en andere inflammatoire darmaandoeningen. 'Ik pleit erg voor massa-screening. De ziekte komt vaak voor, wordt vaak niet herkend en is goed behandelbaar. Ik vermoed dat de kwaliteit van leven wordt verbeterd als je het eerder weet.'
-
Ongeveer één à twee op de honderd kinderen heeft coeliakie. Per jaar worden er 200.000 kinderen in Nederland geboren. Dat betekent dat er ongeveer 1.500 kinderen de ziekte krijgen, maar we vinden er maar 100.
-
In 2004 hebben we 3 jongeren geïnterviewd voor de cdrom 'Coeliakie, heb ik dat?!' Annika, Zina en Jan Marc. Nu, 7 jaar later, hebben we deze nu jong volwassenen weer opgezocht en gevraagd hoe het nu met ze gaat. Lees hier in de komende weken hun verhaal van toen en nu. We beginnen met Annika Bakker, in 2004 was ze 16 jaar en scholiere.
-
Deze week is het de beurt aan Jan Marc, toen 16 jaar en scholier, nu 23 jaar. Lees hier zijn verhalen van toen en nu!
-
Deze week het derde en laatste deel van de TOEN en NU verhalen van drie coeliakie jongeren. Zina was in 2004 18 jaar en eindexamen scholiere. Lees hier haar verhaal van toen en hoe het nu met haar gaat! Wil je meer lezen over de ziekte coeliakie, coeliakie in het dagelijks leven en interviews met jongeren en deskundigen? Ga naar www.hebikdat.nu en bestel de cdrom!
-
Toen de ouders van Annika haar op 2-jarige leeftijd adopteerden wisten ze dat ze coeliakie had. Ze mochten haar pas meenemen uit het ziekenhuis nadat ze zich helemaal hadden verdiept in de ziekte.
-
Kinderen met coeliakie moeten weten dat ze een aantal dingen niet kunnen, maar ook dat ze een hele boel wel kunnen. Door een adequate begeleiding leren ze hoe ze grip kunnen krijgen op hun leven.
-
Onze taak is ervoor te zorgen dat ze een volwaardig voedingspakket samenstellen, qua vitaminen en mineralen, dat vind je niet op het internet.
