Laat je nooit tegenhouden door je coeliakie!

Kun je iets over jezelf vertellen?

Ik ben 21 oktober 18 jaar geworden en dit jaar begonnen de opleiding ArtCoDe. Ik word daar opgeleid tot vormgever. Het is erg breed, ik krijg vakken zoals animatie, fotografie, geluid en film. En heel toevallig zit er nog een meisje bij mij in de klas die ook geen gluten mag eten. Ik heb heel lang gevoetbald, altijd met plezier gedaan! Maar daar moest ik helaas mee stoppen. Verder fotografeer ik graag en ga uit met vriendinnen.

Hoe lang heb je coeliakie?

Op mijn zesde hebben ze het ontdekt, dus dat is alweer twaalf jaar.

Welke klachten had je toen?

Ik had na het eten altijd buikpijn. Verder heb ik toen niet echt klachten gehad.
Ik heb toen ongeveer vier tot vijf maanden met die klachten rond gelopen, totdat de diagnose werd gesteld.

Werd direct aan coeliakie gedacht?

Toen ik net een maand de klachten had , vond mijn moeder het niet goed dat ik iedere keer buikpijn had. De dokter vond dat ik me aanstelde en die zei dat het aan de leeftijd lag. Dus daar schoten we niks mee op. De daarop volgende maanden verdwenen de klachten niet. Na drie maanden vond mijn moeder het welletjes en wilde met mij naar het ziekenhuis. Daar was net iemand begonnen die zich had gespecialiseerd in coeliakie. De diagnose werd bevestigd toen ik een biopt had gekregen.

Hoe vond je het toen je hoorde dat je coeliakie had? En hoe denk je daar nu over?

Toen was ik nog vrij jong, dus op dat moment besefte ik nog niet goed wat het allemaal inhield. Het enige wat ik nog weet is dat ik na mijn biopt een beschuit met jam kreeg en dat ik dat stom vond omdat ik dat misschien niet meer mocht hebben. Rond mijn twaalfde jaar (toen ik naar de middelbare school ging) heb ik het er wel iets moeilijker mee gehad. Voor mijn gevoel werd ik er toen meer mee geconfronteerd dat ik ‘anders’ was. Maar nu heb ik er geen problemen meer mee, heb het inmiddels al zo lang nu dat ik er wel aan gewend ben. En ik kan er maar beter mee leren leven want het zal toch niet overgaan!

Heb je snel last van klachten als je gluten binnenkrijgt?

Wanneer ik gluten binnen krijg heb ik binnen vijf minuten buikpijn en moet ik onmiddellijk een wc opzoeken.

Vorig jaar heb je een grote reis gemaakt naar Bali. Waarom wilde je daar naartoe?

Mijn ouders waren 25 jaar getrouwd, dus ze wilden een keer een verre reis maken. En ik wilde heel graag naar Bali omdat ze daar ook vulkanen hebben (die wilde ik altijd al eens in het echt zien) en het is lekker warm. En natuurlijk omdat ze daar veel rijst eten en ik niks liever doe.

Kun je kort iets vertellen wat je gedaan hebt?

In Bali hebben we verschillende plekken bezocht en dus ook verschillende hotels. We zijn in het zuiden begonnen, in Sanur. Het was voor mij toen een echte cultuurshock! Na een paar dagen rust zijn we naar het noorden gegaan, naar Lovina, in een rammelig busje over hoge bergen. Een man uit Nederland heeft daar een paar bungalows. Dat was makkelijk want hij kon het personeel uitleggen wat ik wel en niet kon eten.
We hebben daar een aantal mini-tours gedaan langs tempels, warm waterbronnen en andere speciale plekken. Ook hebben we met zonsopgang dolfijnen gezien en zijn we gaan snorkelen op een ander mini eilandje. We zijn vervolgen doorgereisd naar het oosten, naar Tirtagangga ,waar we één nachtje in een homestay hebben geslapen. Dat is een beetje basic is, je slaapt eigenlijk echt bij de mensen thuis. Dat was echt een nieuwe ervaring! Ook hier deden ze heel veel moeite voor me. Op die zelfde plek hebben we nog een paar nachten doorgebracht in een hotel dat tot een waterpaleis was omgevormd, echt luxe! Om de reis af te sluiten waren we nog twee nachtjes naar een drukkere toeristen stad geweest, Ubud. En toen zat de reis er helaas al weer op!

Hoe lang heb je je daarop voorbereid?

We hebben vooral op internet gezocht naar ervaringen van mensen met coeliakie in Indonesië en dan vooral Bali, maar dat was lastig te vinden, wat vaker is als je naar plekken gaat waar niet zo heel veel mensen met coeliakie heen gaan. Verder hebben we een hele voorraad aan crackers en koekjes ingeslagen en natuurlijk dieetvertalingen in het Engels en Bahasa (de taal in Indonesië) en niet te vergeten de handige dieetpasjes. We hebben vooraf ook contact gezocht met die Nederlandse man van de bungalows. En daar wat vragen aan gesteld, want hij leefde zelf ook op Bali.
Ik kan nog wel eens een stresskip zijn over buikpijn, ik was altijd bang dat er iets fout kon zijn. Maar met deze vakantie heb ik er zo weinig mogelijk aan gedacht om mezelf deze stress te ontnemen.

Heb je er ook nog extra over gesproken met je arts of diëtiste?

Ik moest voor de reis nog wel voor controle naar het ziekenhuis. Toen hebben we nog wel even overlegd met de diëtiste. Omdat ze daar bijna geen tarwe gebruiken, dacht zij dat ik wel heel veel mocht eten. Op dat moment geloofde ik haar eigenlijk nog niet, ik kon het mij gewoon niet voorstellen.

Hoe heb je de glutenvrije producten op reis meegenomen?

We hebben al mijn koekjes en crackers verspreid over de koffers en tussen de kleren gedaan (zo konden ze ook niet zo snel kapot gaan). Dus we hebben geen extra koffers meegenomen.

Ging dat gemakkelijk bij de luchtvaartmaatschappij?

Geen enkel probleem! Je moet alleen een geldige doktersverklaring bij hebben.

Hoe ging het eten in het vliegtuig? Heb je dat van tevoren ook geregeld?

We hebben van te voren moeten aangeven zodat ze rekening konden houden met glutenvrij eten. Maar is prima verlopen, ik kwam zeker niks te kort! Bij iedere maaltijd werden de dieetmaaltijd eerder warm gemaakt dan de andere maaltijden. Als ontbijt zelfs nog keuze uit crackers en een broodje. Dit was bij de heenreis met KLM en deels terug. Met Garuda Indonesia zijn we namelijk van Bali naar Singapore gevlogen en daar overgestapt op de KLM. Ook bij Garuda werd rekening met mij gehouden! En ze hadden lekkere cakejes!

Hoe ging het eten in Bali?

Ik ging er heen met het idee dat ik droge rijst ging eten. Maar vooral bij de bungalows van die Nederlandse man heb ik heerlijk gegeten. Als ik daar een keer pannenkoeken wilde, was dat geen probleem. Ze maakten die gewoon van rijstmeel. Ik heb voor het eerst ook gebakken banaan gegeten. Bij het uit eten gaan heb ik mijn dieetverklaringen mee genomen en gek genoeg wezen ze bijna alles aan van de kaart wat ik mocht hebben. Na een tijdje vergaten we de dieetverklaringen en kon ik gewoon uit eten zonder! Want ik mocht toch bijna alles hebben. Was echt heerlijk om mee te maken, want hier in Nederland komt dat niet vaak voor. En natuurlijk omdat ik al een rijst-fan was, was ik daar echt in de hemel.[imgr[2056]

Hebben jullie de accommodaties op Bali uitgezocht op de mogelijkheid om glutenvrij te eten?

Al de accommodaties stonden van te voren al vast. We hebben niet bij ieder hotel gekeken of het mogelijk was om daar glutenvrij te eten. Alleen bij die Nederlandse man en zijn bungalows hebben we overlegd of het mogelijk was.

Wat at je al zo op een dag?

Het ontbijt was wennen. Ik kon wel kiezen voor mijn crackers maar dat was ook niet alles. Dus ik begon iedere dag met een vers geperste ‘fruitjuice’ en twee eitjes en heel af en toe een pannenkoekje of nasi. Dat was wel heel anders in als in Nederland. Maar toch vond ik het niet verkeerd. En zo kreeg ik zeker mijn aanbevolen hoeveelheid fruit binnen, want de hele dag door at ik daar mini bananen en dronk verse sapjes.
Tussen de middag at ik bijna altijd nasi of een variant ervan. Bij die Nederlandse man kon ik ook nog wel eens friet eten of een omelet bestellen als ik aan gaf dat het glutenvrij moest. Ook het avond eten was vaak nasi of een variant daar van, en dat waren er genoeg! En voor (omgerekend) nog geen tien euro hebben wij een avond gegeten en gedronken.

Is het wel eens mis gegaan?

Het is maar één keer mis gegaan toen ik zelf was vergeten aan te geven dat de friet glutenvrij moest. Na de buikpijn en het wc bezoek ben ik dat niet meer vergeten. Ik had niet verwacht dat ik daar zo weinig last zou hebben. In Nederland heb ik vaker last van buikpijn, maar dat komt ook omdat mijn buik meerdere dingen niet leuk vindt om binnen te krijgen.

Met wie ben je geweest en hoe lang?

Ik ben met mijn vader moeder en zus geweest.
Ze zijn er wel aangewend dat ik coeliakie heb! En het is altijd fijn dat je ouders soms net iets meer regelen of vragen dan je zelf zou doen.

Hoe kijk je terug op je reis en de organisatie er om heen?

Het was een fantastische reis! Als ik er zo aan terug denk viel het regelen wel mee, helemaal om goed te eten daar hoefde je niet veel te doen.

Heb je nog lessen geleerd van deze reis?

Ik heb vooral geleerd dat het ook anders kan, op vakantie was ik vaak gestrest door mijn eten, omdat er altijd veel geregeld moest worden als we naar Italië of Spanje gingen. Terwijl ik voor dat ik naar Bali ging niet zo erg gestrest was. Het was uiteindelijk ook niet nodig. De volgende keer zou ik langer gaan !

Wat voor tips kan je andere jongeren geven die ook een verre reis willen maken?

Laat je nooit tegen houden door je dieet! Paar jaar geleden deed ik dingen wel eens niet vanwege mijn dieet. Ik wil niet zeggen dat het bij iedere bestemming even makkelijk zal zijn, maar daar leer je dan van. En vergeet ook nooit je dieetpasjes en verklaringen want die zijn heel makkelijk in het gebruik.

Nog andere bestemmingen op je verlanglijst?

Afgelopen zomer ben ik na Bali nog met mijn vriendinnen naar Blanes geweest, dat is een plaatsje in Spanje. Voor Bali zag ik daar nog wel een beetje tegen op met mijn coeliakie. Maar toen ik terug was van Bali kon ik niet wachten op een nieuw avontuur! Ook dat is prima verlopen, wel minder als in Bali maar ook gewoon goed.
En voor dit jaar heb ik alweer een vakantie naar Albufeira, Portugal in de planning. Lekker een weekje ontspannen met vriendinnen. Ik ben erg benieuwd naar hoe het daar zal zijn met het eten. We hebben de eerste glutenvrije restaurants al opgezocht (voor zover we die konden vinden).
Verder zou ik nog graag een keer naar Zweden willen, het lijkt me erg mooi daar, maar ik heb ook gehoord dat een glutenallergie daar geen probleem is. En verder zou ik nog graag naar Zuid-Afrika willen. We zullen zien wat de toekomst me gaat brengen.