Organen en orgaanstelsels

In ieder lichaam zitten verschillende organen die allemaal een eigen functie hebben. Ze werken samen en beïnvloeden elkaar, zodat je lichaam goed kan werken en je gezond blijft.

Sommige organen werken samen aan eenzelfde taak, bijvoorbeeld het verteren van voedsel. Die organen behoren dan tot hetzelfde orgaanstelsel. Je lichaam heeft elf orgaanstelsels: het skelet, het spierstelsel, het ademhalingsstelsel (je ademhalingswegen en je longen), het hart en vaatstelsel, het verteringsstelsel (je slokdarm, maag en darmen), het zenuwstelsel (je hersenen, ruggenmerg en zenuwen), het voortplantingsstelsel (een baarmoeder, eierstokken en zaadballen), het urinestelsel (je nieren, urinewegen en blaas), het hormoonstelsel (met o.a. je schildklier, hypofyse, etc.), het lymfestelsel en de huid.

Bij deze ziekten of aandoeningen is er een probleem met een orgaan of orgaanstelsel:

het ademhalingsstelsel: astma, cysteuze fibrose of CF
het hart en vaatstelsel: hartafwijkingen
het verteringsstelsel: coeliakie, inflammatoire darmziekten of IBD, cysteuze fibrose of CF
het voortplantingsstelsel: het syndroom van Klinefelter, het syndroom van Turner, DSD
het urinestelsel: nierziekten
het spierstelsel
het lymfestelsel
de huid

AHA
Als je een aangeboren hartafwijking hebt, is je hart anders aangelegd. Je grote bloedvaten kunnen ook anders zijn aangelegd.

Astma
Astma is een aandoening van je ademhalingswegen en longen (je ademhalingsstelsel). Je hebt dan last van benauwdheid.

Coeliakie
Als je coeliakie hebt, ben je overgevoelig voor het eiwit gluten. Door de afweerreactie tegen gluten beschadigt het slijmvlies van je dunne darm (onderdeel van je verteringsstelsel).

Craniofaryngeoom
Een craniofaryngeoom is een goedaardige tumor die aan de hypofyse vastzit. De hypofyse die in je hersenen zit, maakt hormonen aan en stuurt je hormoonhuishouding aan. Hij maakt onderdeel uit van je zenuwstelsel en hormoonstelsel.

CF
Bij cystic fibrose of taaislijmziekte zijn meerdere orgaanstelsels betrokken, zoals het ademhalingsstelsel en verteringsstelsel.

Diabetes
Diabetes mellitus of suikerziekte krijg je als je alvleesklier onvoldoende insuline aanmaakt. Je alvleesklier maakt onderdeel uit van je verteringsstelsel en insuline van je hormoonstelsel.

Epilepsie
Epilepsie speelt zich af in je hersenen. Epileptische aanvallen krijg je als je hersencellen plotseling onbedoeld en onverwacht actief zijn. Je hersenen maken onderdeel uit van je zenuwstelsel.

Hersentumoren
Er zijn verschillende soorten hersentumoren, ze kunnen allerlei klachten geven, zoals minder goed zien, minder kracht in je benen of je gedrag dat verandert.

Hypofyse
De hypofyse is een klier die onderaan in je hersenen zit. Hij maakt hormonen aan en stuurt je hormoonhuishouding aan. De hypofyse maakt onderdeel uit van je zenuwstelsel en hormoonstelsel.

IBD
Als je IBD hebt, krijg je ontstekingen in je darmen. Je darmen maken onderdeel uit van je verteringsstelsel.

Jeugdreuma
Jeugdreuma is een auto-immuunaandoening waarbij een of meerdere gewrichten ontstoken zijn. Er kunnen ook andere orgaanstelsel betrokken zijn, zoals je spierstelsel, hart en vaatstelsel, ademhalingsstelsel, verteringsstelsel en huid.

Klinefelter
Als je het Klinefelter syndroom hebt, heb je een tekort aan het mannelijk hormoon testosteron. Dat komt doordat je zaadballen (testis) niet goed werken. Dit heeft effect op meerdere orgaanstelsels, zoals je voortplantingsstelsel, skelet (lengtegroei) en zenuwstelsel (gedrag en ontwikkeling).

Nieraandoeningen
Bij chronische nierinsufficiëntie blijven afvalstoffen achter in je bloed en komt er een tekort aan stoffen en hormonen die je nier aanmaakt. Naast verminderde groei, kun je last krijgen van een te hoge bloeddruk, bloedarmoede, vochtophopingen en pijnlijke, broze botten. De oorzaak is vaak een aangeboren aandoening, zoals een afwijking aan de nier of urinewegen of een erfelijke ziekte. Het kan ook later ontstaan, bijvoorbeeld door een auto-immuunziekte.

Schildklier
Als je een schildklieraandoening hebt, maak je te veel of juist te weinig schildklierhormoon aan. De schildklier maakt onderdeel uit van je hormoonstelsel.

Trombose
Als dat stolstel of een deel ervan losschiet, kan het op een andere plaats in je lichaam zorgen voor een verstopping. Dat noemen we een embolie. Vaak gebeurt dit in de longen.

Vroeggeboorte
Als je te vroeg geboren bent, kan dat o.a. effect hebben op de ontwikkeling van diverse organen, als ogen, hart, longen en maag-darmkanaal. Soms wordt pas later in je leven duidelijk wat de gevolgen zijn, welke problemen je dan hebt en welk effect ze hebben op je dagelijks leven. Dit noemen we de late gevolgen.