Wat is de ziekte van Crohn?
Waar zit de ontsteking precies
Bij de ziekte van Crohn kan je hele maag-darmkanaal, dus van mond tot en met de anus, ontstoken raken. Bij kinderen zijn de ontstekingen vaker dan bij volwassenen over de hele darm verspreid, dus in de dunne en de dikke darm.
Bij meer dan de helft van de kinderen zitten de afwijkingen daarnaast ook in het bovenste deel van het maag-darmkanaal (slokdarm, maag of twaalfvingerige darm).
Ook in andere organen en lichaamsdelen, zoals de ogen of gewrichten, kunnen ontstekingen voorkomen. Ook kun je last hebben van huidafwijkingen, zoals blauwrode bulten op je onderbenen en aften in je mond.
Wat doet de ontsteking met de wand van het maag-darmkanaal
De ontstekingen kunnen zo diep zijn dat ze door je hele darmwand heengaan. En in de darmwand kunnen ze op verschillende plekken voorkomen, waardoor ontstekingen en stukken gezonde darmwand naast elkaar bestaan. Door de ziekte kan het slijmvlies van je darmwand veranderen van vorm en hobbelig worden (cobblestones).
De ziekte van Crohn zorgt voor diepe, spleetvormige ontstekingen in het slijmvlies van je darm. Als deze ontstekingen genezen, blijft er altijd littekenweefsel achter. Dit littekenweefsel kan de doorgang van je darm nauwer maken waardoor je ontlasting moeilijk kan gaan. Als ontstekingen diep zijn en door je hele darmwand heengaan, kunnen organen die ernaast liggen betrokken raken. Soms ontstaat er een verbinding tussen darm en een ander orgaan, zoals je blaas. Zo’n verbinding, die er eigenlijk niet hoort te zijn, noemen we een fistel.
Wanneer spreek je eigenlijk van ernstige ziekte van Crohn?
We volgen de internationale richtlijnen die we in samenwerking met de ESPGHAN (European Society for Paediatric Gastroenterology Hepatology and Nutrition) en de ECCO (European Crohn’s and Colitis Organisation) hebben opgesteld. Er is een lijst met kenmerken bij Crohn die voorspellend zijn voor een ernstig beloop. We spreken bijvoorbeeld van een heel ernstige ziekte van Crohn als het door het hele maag-darmkanaal is, niet alleen de dunne darm, of alleen de dikke darm, maar én de dunne én de dikke darm, én de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm. Dus als de ziekte heel uitgebreid is, er heel diepe ulcera zijn en als er geen goede respons is op conventionele behandelingen na vier weken. Dat zijn de belangrijkste factoren. Kinderen die dit hebben moeten in ieder geval direct starten met een biological (anti-TNF-medicijnen) zoals infliximab. Als je dat niet doet, heb je meer kans op complicaties op de langere termijn, zoals darmvernauwing of fistels.
Professor Hankje Escher, kinderarts maag-darmziekten Erasmus MC/Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam.
Klachten bij de ziekte van Crohn
De klachten zijn niet altijd duidelijk, dat noemen we ook wel aspecifiek of atypisch. Je kunt last hebben van vermoeidheid, problemen met je gewicht of lengte, maar ook van koortspieken en buikpijn.
De ziekte van Crohn uit zich bij iedereen anders. De ernst van de ziekte hangt af van het aantal ontstekingen dat je hebt en waar ze zitten. Je kunt zo veel vervelende klachten hebben dat het duidelijk is dat er iets mis is. De diagnose kan dan vlot gesteld worden. Maar je kunt ook lange tijd bijna geen last hebben, waardoor het langer duurt voordat de diagnose wordt gesteld, vooral als je een klacht hebt die aspecifiek is. Zoals een kleine lengte, afbuigende lengtegroeicurve of laat in de puberteit komen.
Algemene klachten waar je last van kunt hebben:
- een langdurige periode met buikpijn,
- niet lekker zijn,
- slechte eetlust en vermagering,
- probleem met de lengtegroei, vertraagde puberteitsontwikkeling,
- onverklaarde koorts,
- ontstekingen buiten het maag-darmkanaal zoals aan gewrichten, oog, huid.
Specifiekere klachten en kenmerken waar je last van kunt hebben:
- aanhoudend last van diarree (langer dan vier weken),
- terugkerend en aanhoudend last van buikpijn met diarree (meer dan twee periodes in een halfjaar tijd),
- bloederige diarree of bloedverlies via de anus,
- krampen, pijnlijke ontlasting,
- verstopping of obstipatie,
- aften of ontstekingen in je mondholte,
- afwijkingen rondom je anus zoals een fistel, kloof, skin tag (huidaanhangsel) of abces.
-
IBD, de afkorting van inflammatory bowel disease, is de verzamelnaam voor colitis ulcerosa, de ziekte van Crohn en de vorm IBD-unclassified.
-
Je maag-darmkanaal, ook wel spijsverteringskanaal genoemd, begint bij je mond en eindigt bij je anus. Hier wordt het voedsel dat je hebt gegeten geschikt gemaakt voor opname in je bloed.
-
Tot het maag-darmkanaal behoren je mondholte, keelholte, slokdarm, maag, dunne darm en dikke darm.
-
Je lever maakt gal aan. De gal wordt via de galwegen afgegeven aan de galblaas die deze vervolgens opslaat. Gal zorgt ervoor dat het vet in je voedsel goed kan verteren.
-
De bacteriën en andere micro-organismen in je maag-darmkanaal
-
De ziekte van Crohn of colitis ulcerosa
-
Als je IBD hebt, werkt een deel van je afweer niet op de juiste manier en is deze ontregeld.
-
De samenstelling van je microbioom verandert regelmatig, o.a. door de omgeving waarin je leeft en het voedsel dat je eet.
-
De klachten die horen bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en IBD-unclassified verschillen van elkaar, maar er zijn ook overeenkomsten.
-
Als je met klachten die passen bij IBD bij de huisarts komt, dan word je meestal doorgestuurd naar de kinderarts of kinderarts-maag-, darm- en leverziekten.
-
In Nederland zijn er ongeveer 50.000 patiënten met IBD
-
IBD is een aandoening waar je heel lang last van kunt hebben. Soms heb je rustige periodes en dan weer periodes waarin de ontsteking opvlamt.
-
Bij CU heb je ontstekingen in je dikke darm. Bij de meeste kinderen komen ze in de hele dikke darm voor.
-
Welke behandeling je krijgt, wordt bepaald door de ernst van je klachten, afwijkingen en de fase waarin je zit.
-
Bij de ziekte van Crohn kan je hele maag-darmkanaal, dus van mond tot en met de anus, ontstoken raken. Bij kinderen zijn de ontstekingen vaker dan bij volwassenen over de hele darm verspreid, dus in de dunne en de dikke darm.
-
Welke behandeling je krijgt, hangt af van hoe ernstig je klachten en afwijkingen zijn en in welke fase je zit.
-
Bij sommige kinderen met een ontstoken darm (colitis) is de diagnose colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn niet goed te stellen.
-
Als je primaire scleroserende cholangitis (PSC) hebt, raken je galwegen ontstoken. Dat zorgt voor littekenweefsel waardoor de doorgang van je galwegen nauwer wordt en de gal niet goed meer kan doorstromen.
