Wat is hoofdpijn?

Waar je hoofdpijn vandaan komt, is niet altijd makkelijk te verklaren. Je hersens zelf zijn vreemd genoeg gevoelloos. Verschillende problemen kunnen de hoofdpijn veroorzaken. Je kunt last van hoofdpijn krijgen, omdat je er aanleg voor hebt (dit heet genetische hoofdpijn), door prikkeling van je hersenvliezen (de vliezen die om je hersenen zitten), vanwege verhoogde druk binnen je schedel of door een veranderde doorbloeding. Ook als je iets aan je ogen hebt (je ziet bijvoorbeeld minder goed en hebt eigenlijk een bril nodig), kun je hoofdpijn krijgen.

Hoe ontstaat hoofdpijn?

Zoals gezegd, hoofdpijn ontstaat niet door pijn in de hersenen, maar door pijn in de structuren daaromheen: de bloedvaten, hersenvliezen, spieren, bijholtes. Van migraine weten we het meeste, van type spanningshoofdpijn weten we minder goed waarom je het hebt, en dat laatste geldt ook voor clusterhoofdpijn. Bij spanningshoofdpijn kunnen meer factoren een rol spelen, zoals gespannen spieren in de nek en schouders door een verkeerde houding. Ook psychosociale problemen, slaaptekort, vermoeidheid en/of medicatieovergebruik kunnen meespelen.

Dr. Zwany Metting, voorheen kinderneuroloog en neuroloog in het Ommelander Ziekenhuis Groningen. Nu neuroloog bij Sein, Zwolle.

Als je aanleg hebt voor hoofdpijn, kunnen de klachten erger worden door spanning, stress of slaapgebrek. Meestal verdwijnt de hoofdpijn weer vanzelf. Als je regelmatig last van hoofpijn hebt, is het belangrijk om te onderzoeken waar de pijn vandaan komt en waarom deze niet weggaat. Er kan dan ook gezocht worden naar een mogelijke oplossing, behandeling of de beste manier om ermee om te gaan.

Welke hoofdpijn komt het meeste voor?

Als we lichamelijke ziekten als oorzaak hebben uitgesloten, dan is het in 95% van de gevallen gewone hoofdpijn of migraine. Gewone hoofdpijn heet officieel spanningshoofdpijn, maar die term vind ik niet zo prettig omdat dat suggereert dat de hoofdpijn komt van spanning. Dat is niet zo, het kan wel erger worden door spanning. Daarom zeg ik gewone hoofdpijn. Mensen begrijpen dan goed waar je het over hebt. Gewone hoofdpijn komt veel voor, net als migraine. Het kan ook een combinatie zijn van gewone hoofdpijn en migraine. Een heel klein deel van de kinderen heeft een minder voorkomende hoofdpijn, clusterhoofdpijn. En dan heb je nog wat variaties die we bijna niet zien bij kinderen. Dat zijn echt de uitzonderingen.

Kun je hoofdpijn krijgen door psychische problematiek?

Er wordt vaak gezegd dat je hoofdpijn hebt door stress, dat is niet zo. Je hebt hoofdpijn omdat je gevoelig bent om hoofdpijn te krijgen, genetische hoofdpijn. Veel mensen hebben stress zonder hoofdpijn te krijgen, maar stress kan de hoofdpijn wel verergeren. Stress is zowel bij migraine als bij gewone hoofdpijn een uitlokkende of in standhoudende factor. Een doorverwijzing naar de psycholoog kan dan helpen. Niet omdat de dokter denkt dat het kind ‘gek’ is of zich aanstelt, die hoofdpijn is echt en heeft een groot effect op je leven. En je leven heeft weer effect op je hoofdpijn. Die wisselwerking, daar kan de psycholoog je bij helpen

Nynke Doornebal is kinderarts en kinderneuroloog in het Martini Ziekenhuis. Zij ziet veel kinderen en jongeren met hoofdpijn.

Tekst en revisie: Marloes Vegelin

Medische animaties: Sara Hekma

Visual designer: Jasper Bleeker

Redactie: Paulette Mostart