Schildklieraandoeningen
Een goed werkende schildklier maakt dag en nacht precies genoeg schildklierhormoon aan. Maar de schildklier werkt niet altijd goed en kan te weinig of teveel schildklierhormoon maken en afgeven. Een schildklierprobleem kun je al bij de geboorte hebben, maar kan ook in de jaren daarna ontstaan.
Schildklierhormoon speelt een rol bij de stofwisseling van bijna alle lichaamsweefsels, en stimuleert de lengtegroei. Voor de geboorte en tijdens de eerste drie levensjaren is schildklierhormoon belangrijk voor de hersengroei en -ontwikkeling, daarna voor het functioneren van de hersenen. Het hormoon werkt als een soort gaspedaal en zorgt ervoor dat je ‘motor’ harder of langzamer gaat lopen.
Een goed werkende schildklier maakt dag en nacht precies genoeg schildklierhormoon aan. Ook wordt er precies genoeg opgeslagen en afgegeven. Maar de schildklier werkt niet altijd goed. Een schildklierprobleem kun je al bij de geboorte hebben, maar het kan ook in de jaren daarna ontstaan. Bijvoorbeeld als er iets is misgegaan bij de ontwikkeling en afdaling van de schildklier, of met de aanmaak of afgifte van schildklierhormoon. De schildklier kan ook verkeerd worden aangestuurd door je hersenen (CH-C). Als je schildklier niet goed werkt kun je de verkeerde hoeveelheid schildklierhormoon krijgen. Als de schildklier te langzaam werkt spreken we van hypothyreoïdie. Werkt de schildklier te hard, dan spreken we van hyperthyreoïdie.
Er kan ook iets mis zijn met de groei van je schildklier. Als de hele schildklier vergroot is, heet dat struma, als alleen een klein deel te hard groeit krijg je een knobbel of nodus.
Een tekort aan schildklierhormoon kan ook worden veroorzaakt door een niet of niet goed werkende hypofyse. Klik hier voor meer informatie over de hypofyse en hypofyse-insufficiëntie.Schildklieraandoeningen:
Te trage schildklierwerking (hypothyreoïdie): Te snelle schildklierwerking (hyperthyreoïdie): Afwijkende grootte schildklier:Tekst: Marloes Vegelin
Revisie: A.S.P. van Trotsenburg
Animaties: Caroline Ruigrok
Redactie: Paulette Mostart
-
Een goed werkende schildklier maakt dag en nacht precies genoeg schildklierhormoon aan. Maar de schildklier werkt niet altijd goed en kan te weinig of teveel schildklierhormoon maken en afgeven. Een schildklierprobleem kun je al bij de geboorte hebben, maar kan ook in de jaren daarna ontstaan.
-
De schildklier (glandula thyreoidea), die voor in de hals ligt, bestaat uit twee delen (kwabben) die in het midden met elkaar verbonden zijn. De schildklier lijkt hierdoor een beetje op een vlinder. Het smalle verbindingsstuk ligt over de luchtpijp heen.
-
Schildklierhormoon heeft effect op vrijwel alle weefsels en veel processen in je lichaam, zoals de stofwisseling en het energieverbruik, de lengtegroei, in de eerste drie levensjaren de hersenontwikkeling en daarna het functioneren van de hersenen.
-
Een goed werkende schildklier maakt dag en nacht precies genoeg schildklierhormoon aan. Ook wordt er precies genoeg opgeslagen en afgegeven. Maar de schildklier werkt niet altijd goed. Als er bijvoorbeeld iets is misgegaan bij de ontwikkeling en afdaling van de schildklier, of met de aanmaak of afgifte van schildklierhormoon.
-
Als je schildklier te langzaam werkt, wordt er te weinig schildklierhormoon aangemaakt en komt er te weinig in het bloed. Je lichaam heeft dan een tekort aan schildklierhormoon. Dat noemen we hypothyreoïdie.
-
Als je schildklier te snel werkt wordt er te veel schildklierhormoon aangemaakt. Er komt dan te veel schildklierhormoon in je bloed en je lichaam. Een ander woord voor een te snel werkende schildklier is hyperthyreoïdie. De meest voorkomende oorzaak van hyperthyreoïdie is de ziekte van Graves.
-
Als de hele schildklier zo vergroot is dat je het kunt voelen of als je een duidelijke zwelling ziet voor in de hals, heet dat struma. Soms is enkel een gedeelte van de schildklier vergroot.
-
Een knobbel in de schildklier ontstaat als een groepje cellen gaat groeien. De cellen kunnen goed- of kwaadaardig zijn. In de meeste gevallen is een schildklierknobbel goedaardig. Als een schildklierknobbel kwaadaardig is, heb je schildklierkanker.
-
Met de volgende onderzoeken kan een schildklieraandoening worden vastgesteld. Er kan bloedonderzoek, urineonderzoek en beeldvormend onderzoek worden gedaan.
