Roken

Edmond Rings (43) is kindergastro-enteroloog

Rook je zelf?
Nee, nooit gedaan.

Roken jongeren met IBD?
Dat denk ik wel. Veel jongeren roken. Meer dan een derde.

Meer jongens dan meisjes?
Dat ligt denk ik ongeveer gelijk.

Hoe slecht is roken als je IBD hebt?
Het is niet specifiek uitgezocht voor kinderen maar er zijn studies bij volwassen die aantonen dat het de ziekte niet ten goede komt. Vooral bij de ziekte van Crohn. Er zijn overigens meer kinderen met Crohn dan met CU op deze leeftijd. Er zijn ook studies die dat niet kunnen aantonen. Er zijn gewoon geen gezaghebbende publicaties die het voor eens en voor altijd duidelijk maken. Er komt nog steeds informatie waarin soms het een en soms het ander wordt aangetoond.

Wat is jouw eigen visie?
Net als alle studies weet ik het ook niet zeker, dus ik houd me op de vlakte. Maar over het algemeen zie ik roken niet als bijdrage, ook als je geen ziekte hebt. Ik ben tegen roken.

Hoe zit het bij colitis? Er wordt gezegd dat roken daar zelfs goed voor is?
Het ligt wat genuanceerder. Er is wel aangetoond dat stevig rokende volwassenen (meer dan vijftien sigaretten per dag) met een niet actieve CU die plotseling stoppen, een grotere kans hebben dat de ziekte weer terugkomt. Maar het is niet gezegd dat als je rookt, je dan nooit CU zult krijgen.

Moet je dan gaan roken als je CU krijgt?
Roken wordt niet beschouwd als een medicijn zoals prednison om de ziekte onder controle te krijgen. Er zijn ook geen studies naar gedaan. Op dit moment leven mensen met IBD net zo lang als de gemiddelde populatie. Mensen die roken hebben een duidelijk kortere levensverwachting. Roken is dus niet goed.

Vragen jongeren er wel eens naar?
Nee, en het wordt ook niet als standaardonderdeel in het gesprek meegenomen. We zien de patiënten ongeveer twee keer per jaar op de poli. Als ik dan een stichtelijk verhaal zou houden over roken en de patiënt vervolgens een halfjaar niet meer zie, weet ik niet of dat onderwerp bijdraagt. Het consult duurt maar 20 minuten en er moeten ook veel andere dingen besproken worden. Maar als het kind er zelf mee komt, zal ik er zeker tijd voor nemen.

Gerard Damen (43) is kindergastro-enteroloog

Rook je zelf?
Nee, ook nooit gedaan. Ik kom uit een gezin met een vader die erg veel rookte en vond dat altijd heel vies. Daarbij kwam ik erachter dat het heel ongezond is en veel geld kost.

Hoe zit het met IBD-jongeren en roken?
Als ik eerlijk ben is dat niet iets waar wij systematisch naar vragen en dat is niet goed. Ik weet van veel patiënten niet of ze wel of niet roken. Zeker als patiënten wat ouder worden, is het verstandig om er naar te vragen. Ik krijg niet vaak vragen over roken, ook niet van de ouders. Ik denk dat de MDL-kinderverpleegkundige er wel over praat en het staat ook in de informatieboekjes die wij meegeven.

Is er bij Crohn effect te zien?
De studies zelf ken ik niet goed, maar bij Crohn is het niet verstandig om te roken. Nicotine doet kennelijk toch iets met het immuunsysteem of met de herkenning. Je kunt vaker ziek worden en de therapie kan minder goed aanslaan of je hebt meer nodig. Een extra reden dus om niet te gaan roken.

En bij CU?
Ze zeggen dat roken CU wat rustiger maakt en beschermend werkt. Maar dat betekent niet dat ik nu zeg dat je kunt gaan roken. De keerzijde is dat bij CU op oudere leeftijd er een kans is op het ontwikkelen van darmkanker en die kans wordt groter wanneer je ook rookt. De ziekte is wat sneller onder controle en je hebt wat minder medicijnen nodig, maar de kans op darmkanker wordt wel groter. Dus ik denk dat de conclusie moet zijn dat je het niet moet doen. Ondanks dat het niet zoals bij Crohn, direct nadelig is.

Wat denk je; roken veel van jouw patiënten?
Ik denk dat een aantal toch doet waar ze zin in hebben. Ik schat het percentage rokers iets lager dan onder gezonde leeftijdgenoten. Maar ik denk niet dat het heel veel lager is.