Wat is trombose?
Als je trombose hebt, zit er een bloedstolsel of bloedprop in een van je bloedvaten. Dat bloedvat kan daardoor verstopt raken. Als er bijvoorbeeld een ader in je been wordt afgesloten, kan je been dik, warm en pijnlijk worden en kan het een rode of paarse kleur krijgen. Trombose in een ader noemen we ook wel een veneuze of diep veneuze trombose (DVT).
Hoe ouder je wordt, hoe groter de kans op trombose, maar niet alleen ouderen krijgen het, ook jonge mensen en kinderen kunnen het krijgen. In Nederland krijgen ongeveer 350 baby’s en kinderen per jaar trombose of een embolie. Trombose bij kinderen zien we vooral bij te vroeg en pasgeboren baby’s en bij jongeren in de puberteit.
Bij het ontstaan van trombose bij kinderen spelen meerdere factoren een rol. Ernstig zieke kinderen kunnen bijvoorbeeld trombose krijgen als ze een lange lijn (infuus) hebben voor voeding en medicijnen. Ook de anticonceptiepil, langdurig stilzitten of stilliggen, overgewicht, roken en trombofilie kunnen een grotere kans geven op trombose. Trombofilie is een (erfelijke) stollingsafwijking waardoor je bloed sneller stolt.
Omdat trombose ontstaat door bloedstolsels, is het goed om te weten hoe de bloedstolling precies werkt.
Tekst & animaties: Caroline Ruigrok
Advies: Dr. Heleen van Ommen (Erasmus MC)
Redactie: Paulette Mostart
-
Als je trombose hebt, zit er een bloedstolsel of bloedprop in een van je bloedvaten. Dat bloedvat kan daardoor verstopt raken. Als er bijvoorbeeld een ader in je been wordt afgesloten, kan je been dik, warm en pijnlijk worden en kan het een rode of paarse kleur krijgen. Trombose in een ader noemen we ook wel een veneuze of diep veneuze trombose (DVT).
-
Bloedstolling is heel belangrijk, het zorgt ervoor dat een bloeding stopt. Als een bloedvat beschadigd raakt, kan er een gat of scheur in de vaatwand komen, waardoor er bloed naar buiten stroomt.
-
Als je bloed te snel stolt, heb je een grotere kans op trombose. Bij kinderen zijn er meestal meerdere oorzaken.
-
Lijntrombose kan ontstaan als je een lange lijn hebt, een infuus. Een lange lijn is een dunne flexibele slang, die in een wat groter bloedvat zit. We zeggen ook wel centraal veneuze katheter (CVC). Deze wordt onder andere gebruikt voor het geven van vocht, voeding en medicijnen.
-
Als je een ernstige ziekte hebt, zoals een nierziekte (nefrotisch syndroom), kanker, sikkelcelziekte, een hartafwijking (boezemfibrilleren), een darmziekte (IBD) of auto-immuunziekte (lupus anticoagulans), heb je meer kans op trombose, en ook als je bepaalde medicijnen gebruikt.
-
De gemiddelde kans op trombose is 0,05% per jaar, dat wil zeggen dat één op de tweeduizend mensen het krijgt. Bij kinderen is die kans veel lager, één op de tienduizend.
-
De anticonceptiepil is een zeer betrouwbaar middel om zwangerschap te voorkomen. In de pil zitten vrouwelijke hormonen die ervoor zorgen dat er geen eisprong plaatsvindt.
-
De klachten die je krijgt bij trombose zijn afhankelijk van de plek waar het stolsel zit.
-
Ongeveer één op de vier kinderen houdt last van klachten na een trombose. Bijvoorbeeld omdat de klepjes in een ader van je arm of been beschadigd zijn.
-
Trombose komt niet vaak voor bij kinderen. Bij tieners komen trombosebenen en kleine longembolieën het meest voor. Dokters denken bij pijn in het been of bij longklachten dan ook niet direct aan trombose bij een op het eerste gezicht gezonde tiener.
-
Als je trombose hebt, krijg je antistollingsmiddelen (anticoagulantia), ook wel bloedverdunners genoemd. Bloedverdunners zorgen ervoor dat je bloed minder snel stolt.
-
Alle bloedverdunners remmen de bloedstolling, je hebt dan een grotere kans op blauwe plekken en bloedingen. Je moet dus oppassen als je je stoot of valt, zeker bij hoofdletsel.
