Ik hoef geen andere leermeester te hebben
Angela (21) heeft een ‘bijna-psychose’ gehad, zoals zij dat zelf noemt. Ze zit nu in een woongroep van jonge mensen die een psychose hebben gehad.
Wat is er met jou gebeurd?
Ik heb tegen een psychose aangezeten. Een aantal maanden geleden.
In je WhatsApp staat: ‘Alterius non sit, qui suus esse potest’, waarom heb je dat erop gezet?
Het betekent: als je alles zelf hebt geleerd, hoef je niet een andere leermeester te hebben. Dat vond ik wel toepasselijk en mooi. Zo voel ik me al mijn hele leven.
Je moet vandaag naar de rechtbank, waar is dat voor?
Ik krijg een bewindvoerder. Als die mijn geldzaken doet, weet ik zeker dat ik nog wat overhoud aan het eind van de maand en kan ik weer wat sparen.
Is geld dan een probleem?
Nu niet.
Vroeger wel?
Nee, ik kon nooit in de min gaan met mijn pinpas.
Waar geef je je geld het liefst aan uit?
Kleding, uitgaan en leuke dingen doen. Ik vind alles leuk. Ik woon in een beschermdwonenproject, de meiden zijn heel leuk en we gaan heel goed met elkaar om. Samen gaan we alle clubjes zo’n beetje langs. We koken en eten ook samen. We hebben allemaal een psychose gehad. Dat herkennen we in elkaar.
Hebben jullie het daarover met elkaar, psychoses?
Nee, helemaal niet.
Zie je regelmatig een psychiater?
Nee, ik heb hier een begeleider. We praten en drinken koffie en zo. Ze vragen hoe het met me is, wat ik doe, dat soort dingen.
Vind je het makkelijk om over je ‘bijna-psychose’ te praten?
Ik heb het er liever niet over. Het kan schadelijk zijn voor mijn werk, je kunt een minder hoge functie krijgen. Ik werk in de horeca, in de bediening bij een restaurant. Ik heb ook in de nachtdienst gewerkt, maar dat ritme is heel vervelend. Dat wil ik niet meer. Op school wil ik ook niet dat ze het weten.
Welke opleiding volg je?
Na de middelbare school heb ik culturele vormgeving gedaan en gehaald. Nu zit ik in het derde jaar van International Business Management. Je wordt ermee wakker en je gaat ermee slapen, en daar moet je wel voor gaan. Ik wil eigenlijk overstappen naar mondhygiëniste, maar ik moet nog aangenomen worden. Ik ga het wel afmaken, ik moet wel. Als ik mijn mbo niet heb, kan ik ook niet naar het hbo.
Kost het je veel energie?
Dat valt mee. Ik moet nog een jaar.
Het is een tijdje niet goed met je gegaan, wanneer was dat?
Van vorig jaar januari tot maart denk ik.
Wat ging er niet goed met je?
Ik was niet meer bij mijn verstand en ging de raarste dingen doen. Ik zat opgesloten, dat moest van mijn moeder, dat vond ik verschrikkelijk. Ik ging scooters stelen of omtrappen, en pasjes stelen van de begeleiding.
Kwam dat zomaar in je op?
Het was een impuls, ik moest het gewoon doen. Als ik een pasje stal, dan kon ik eruit.
Waar zat je opgesloten?
Ik zat drie maanden op de ic in het Amsterdam UMC, locatie AMC, ik vond het maar corrupt daar, het was gewoon niet fijn.
Hoe kwam je daar weer uit?
Door me weer normaal te gedragen.
Had je daar medicijnen bij nodig?
Ja, ik slik best wel veel medicijnen. Ik heb een depot van Xeplion® en als pillen neem ik clozapine
Gaat jou dat gemakkelijk af, medicijnen slikken?
Ik vergeet het wel eens, maar het gaat goed. Ik kan wel zonder, maar mijn moeder wil graag dat ik ze gebruik. Eigenlijk is het hartstikke kut, ik wil geen medicatie, ik wil helemaal niks. Maar het moet wel.
Wat gebeurt er als je ze niet gebruikt?
Dan keer ik mij heel erg in mijzelf en dat soort dingen.
Is dat beangstigend of ben je zo?
Zo ben ik eigenlijk wel.
Was je vroeger ook zo?
Nee.
Je huisgenoten moeten ook medicijnen slikken, steunen jullie elkaar daarin?
Ja.
Anderen klagen over moeheid, heb jij dat ook?
Dat heb ik ook, als ik mijn pil in de avond neem, ben ik in de ochtend supermoe. En als ik hem ’s ochtends neem, ben ik de hele dag moe. Dat is superkut. Ik ga zo ook weer mijn bed in.
Anderen weten soms niet goed waar ze zijn?
Dat heb ik niet.
Heb je stemmen gehad?
Ja, dat heb ik wel gehad. Het is niet vervelend, je kunt ze ook uitdoen. Ze zeggen van alles. Ik kan er geen voorbeeld van geven. Als ze er zijn, ben je er wel steeds mee bezig. Maar ik heb geleerd om ze uit te zetten. Daarom wil ik ook geen medicatie omdat ik ze uit kan doen.
Heeft een psychiater je een diagnose gegeven?
Nee, ze hebben een paar keer met me gesproken, maar niks gezegd.
Zou je het willen weten?
Nee, ik slik de medicijnen, maar die wil ik zo snel mogelijk afbouwen. Ik wil hier wel blijven wonen. Het is een topplek.
Wat moet je doen om hier te mogen blijven?
Meedoen met de begeleiding en de activiteiten, en mijn medicijnen trouw innemen. Ik moet ook werken, want ik moet geld verdienen om eten te kopen. Ik krijg geen uitkering. Ik werk twee dagen en in de vakantie drie of vier.
Hoe voel je je nu?
Op dit moment voel ik me heel moe. Die medicatie maakt me moe. Overdag voel ik me wel fit, maar in de avond en in de ochtend voel ik me een zombie.
Als je uitgaat met je vriendinnen? Ben je dan moe?
Als ik mijn medicatie niet heb ingenomen, ben ik niet moe. Als ik mijn medicijnen vergeet en ik neem ze de volgende dag, dan ben ik tien keer zo moe.
Wat gebeurt er als je je medicijnen niet neemt?
Dan ga ik me duizelig voelen, wazig, alles is een waas.
Hoe is het thuis?
Ik heb een jonger zusje en mijn moeder woont samen met haar beste vriendin. Of het gezellig thuis is? Ja, maar ik woon er niet meer. Mijn zusje komt niet hier. Waarom weet ik niet. Ze hoeft ook niet echt te komen van mij.
Waar wil je over vijf jaar zijn?
Dan heb ik mijn opleiding mondzorg af en werk ik in een praktijk. Ik zou ook wel een gezin willen later. Ik heb nu geen vriendje. Nu is het irritant met jongens, er is te veel gebeurd. Jongens moeten gewoon normaal doen.
-
Erna van ’t Hag is als onderzoekscoördinator werkzaam op de afdeling Psychosen van het Universitair Centrum Psychiatrie in Groningen voor de HAMLETT- en OPHELIA-studie.
-
Lieuwe de Haan is psychiater en hoogleraar psychotische stoornissen in het Amsterdam UMC, locatie AMC. Hij ziet ook jongeren met de diagnose schizofrenie
-
Wim Veling is psychiater binnen de afdeling Psychiatrie in het UMC Groningen. Hij is hoofd van de afdeling Psychosen. Hij ziet veel jongeren die voor het eerst een psychose meemaken.
-
Marije van der Meer en Inge Wilhelmus zijn teamleiders van afdeling 020. Afdeling 020 heeft een doorstart kregen. Marije is ook teamleider van de afdeling Acute psychiatrie (Panama) en spilfunctionaris van het IBT-J (intensieve behandeling thuis jeugd). Inge was voorheen verbonden aan Spirit dat is opgegaan in Levvel.
-
Pim Scholte is psychiater en inmiddels met pensioen. Hij heeft veel jongeren met een psychose behandeld.
-
Marieke van der Pluijm is neurobioloog en onderzoeker bij het TREVOS-onderzoek in het Amsterdam UMC, locatie AMC.
-
Lieuwe de Haan is psychiater en hoogleraar psychotische stoornissen in het Amsterdam UMC, locatie AMC.
-
Mark van der Gaag is bijzonder hoogleraar klinische psychologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Hij was jarenlang ook als hoogleraar bij de Parnassia Groep betrokken.
-
### Ter nagedachtenis. ### Onlangs is Kim overleden. Kim heeft zich met hart en ziel ingezet voor de Cyberpoli. Om haar en haar werk te eren, willen we iedereen in staat stellen over haar werk te lezen. Rust zacht, lieve Kim. Kim van Slobbe was kinderpsychiater in Levvel (voorheen Bascule) te Amsterdam. Ze is destijds gepromoveerd op ‘auditieve hallucinaties in de jeugd’ ofwel het horen van stemmen bij kinderen en jongeren.
-
Rianne Klaassen werkt als kinder- en jeugdpsychiater bij Levvel (voorheen de Bascule), waar zij tevens opleider is in het aandachtsgebied kinder- en jeugdpsychiatrie. Zij is mede-initiatiefnemer van @ease.
-
Angela (21) heeft een ‘bijna-psychose’ gehad, zoals zij dat zelf noemt. Ze zit nu in een woongroep van jonge mensen die een psychose hebben gehad.
-
Marjo is de moeder van Bernard (22), die een psychose heeft doorgemaakt. De diagnose werd gesteld op psychotische kwetsbaarheid.
-
Thomas (17) is herstellende van een psychose. Hij heeft nog last van derealisatieverschijnselen.
-
Leo (28) is een tijd in de war geweest. Er werd gedacht aan een lichte psychose. Mogelijk dat een ASS een rol speelt in het ontstaan ervan. Hij en zijn broer Frankie wonen nu in een beschermdwonenproject van HVO-Querido.
-
Bij Jumana (23) is schizofrenie gediagnosticeerd. Dat kwam aan het licht nadat zij een psychose had gehad, waarschijnlijk door drugsgebruik. Haar oudere zus heeft ook schizofrenie.
-
Simone (48) is de moeder van Angela (21), die last heeft van psychoses. Bij Angela is schizofrenie gediagnosticeerd.
-
Azeeza (55) is de moeder van Jumana (23) die een psychose heeft gehad. Bij Jumana is schizofrenie gediagnosticeerd.
-
Anna is de moeder van Thomas (17) die een psychose heeft gehad. Thomas werkt hard aan zijn herstel, sport, volgt speciale therapie en gaat weer naar school.
-
Frankie (25) heeft een psychose gehad. Na een zeer intensieve behandeling is hij weer in staat te studeren. Dansen, zoals breakdance, is voor hem een belangrijke uitlaatklep.
-
Daniël (24) kreeg twaalf jaar geleden de diagnose depressie en psychose. De ziekte en het overlijden van zijn vader hebben bij het ontstaan van zijn klachten een belangrijke rol gespeeld. Zelf zou hij het nu geen psychose noemen.
-
Harmen (28) heeft drie jaar geleden een psychose gehad. Er is bij hem een autismespectrumstoornis geconstateerd. Ook heeft hij lang geworsteld met zijn geaardheid. Hij probeert nu zijn leven weer op te pakken.
-
Carla en Asim zijn de ouders van Harmen (28). Harmen heeft een psychose gehad, hij neemt hiervoor nog steeds medicatie. Bij hem werd een paar jaar eerder een autismespectrumstoornis gediagnosticeerd.
-
Frederik heeft twee zoons, Leo (28) en Frankie (25), met een psychose. Na een lange zoektocht bij de een en een zware behandeling bij de ander wonen ze nu met begeleiding naast elkaar.
