Mijn buikpijn was belemmerend, nu is het bijna helpend

Emma (21) heeft last van functionele buikpijn.

Wanneer begonnen je buikpijnklachten?

Toen ik elf was. Ik zat niet goed in mijn vel. Thuis en op school was het ingewikkeld. De relatie met mijn broer was niet goed en in mijn klas vond ik geen aansluiting. Ik was bezig met wat er in de wereld speelde en mijn klasgenootjes met wat ze op het schoolplein zouden spelen. De dingen die ik leuk vond, daar kon ik met niemand over praten, ik kon sociaal niet meekomen met de rest. Ik heb in totaal drie maanden thuisgezeten met buikpijn. De huisarts liet bloedonderzoek doen, maar daar kwam niks uit. Mijn moeder had net de opleiding hypnotherapie gedaan en zij herkende de klachten van functionele buikpijn.

Wat voor pijnklachten had je?

Ik had pijn onderin mijn buik, de hele dag door. Ik stond ermee op en ging ermee naar bed. Het was een zeurderige pijn in mijn darmstreek. De pijn begon na een virale darminfectie en is daarna niet meer weggegaan. Mijn pijnsysteem ging niet uit nadat de infectie voorbij was. We hadden toen alleen nog niet door dat het iets blijvends zou zijn.

Sliep je goed?

Nee, ik lag heel veel te piekeren. ‘s Nacht hield de buikpijn ook aan.

Wat deed je tegen de pijn?

Ik slikte paracetamol, maar dat hielp niet. Verder vooral dingen als in bed liggen en een beetje tv kijken.

Hoe reageerden je ouders?

Ik denk dat ik het niet direct aan mijn ouders heb verteld. Ik had een soort schaamtegevoel en dacht dat ik me aanstelde, want ik was niet ziek. Ik voelde me ook heel schuldig ten opzichte van mijn ouders en oma, omdat ze voor mij thuis moesten blijven en niet konden werken.

Wanneer zijn jullie naar de huisarts gegaan?

Na drie weken ging ik naar de huisarts. Die stuurde me door naar de kinder-MDL arts. De kinderarts liet bloed- en poeponderzoek doen om ziekten uit te sluiten, maar daar kwam niks uit. De buikpijn werd ook niet veroorzaakt door eten of zo.

Wat adviseerde de MDL-arts?

Hypnotherapie als eerste niet-medicinale behandeling. Mijn moeder dacht ook dat ik daar meer baat bij zou hebben dan bij medicatie slikken. Ik werd doorverwezen naar een hypnotherapeut, een andere dan mijn moeder.

Vertel eens over de behandeling?

Bij de intake vroeg ze wat de klachten waren en hoe mijn leven eruitzag. We deden een oefening waarbij ik me moest voorstellen dat er een baksteen op mijn hand lag en dat mijn hand steeds zwaarder voelde, om te laten zien dat verbeelding heel veel kan doen. Ik kreeg ook cd-roms met oefeningen mee voor thuis. Daarna ben ik nog drie of vier keer bij haar geweest. Het ging al snel veel beter, zodat ik niet meer naar haar toe hoefde te gaan. Na een paar sessies en oefeningen thuis kon ik weer halve dagen naar school en na een tijdje weer hele dagen.

Kun je uitleggen hoe zo’n hypnose-oefening ging?

Het begon altijd met een lichaams-awareness. Je gaat dan je hele lichaam af (bodyscan), langs alle lichaamsdelen, om te ervaren hoe ze voelen en wat je kunt doen om te ontspannen. Daarna deden we een aantal oefeningen. Een oefening die ik prettig vond was deze: je gaat liggen en rustig ademhalen. Dan moet je je voorstellen dat je op je veilige plek bent. Dan krijg je een aantal vragen: op wat voor plek ben je, hoe voelt dat, wat ruik je. Vervolgens krijg je een aantal richtingen waar je doorheen wordt geloodst. In de verte zie je een controlebord bijvoorbeeld, dat mag je dan omschrijven.

Voelde je de buikpijn dan minder worden?

Ja, ik merkte het ook thuis al tijdens de ademhalingsoefening, dan voelde ik me al rustig worden. Aan het einde van de oefening voelde mijn buik zo fijn en rustig. Ik deed het vaak voor het slapen gaan. Soms werd ik dan ‘s ochtends zonder pijn wakker.

Hoe vaak deed je je oefeningen per dag?

In het begin twee keer per dag, ‘s ochtends en ‘s avonds en op momenten dat het nodig was. Later ben ik naar een keer per dag gegaan. Het had vooral zin voor het slapen gaan omdat ik dan de rust nodig had. ’s Ochtends zette ik er niet specifiek de wekker voor.

Als je goed opstond, was de pijn dan tijdens de dag te dragen?

Ja, afhankelijk van wat voor stressfactoren ik tegenkwam. Maar als je de dag goed begint, voel je je ook weerbaarder voor wat er gebeurt.

Hoe ging verder op school?

Na groep zeven heb ik geen verzuim meer gehad. Ik heb vrij snel na deze therapie mijn school weer opgepakt. Eerst halve dagen, daarna weer hele dagen. Vanaf toen was er geen sprake meer van verzuim hierdoor. Ik heb geen achterstanden opgelopen. Na de basisschool ben ik naar een internationale middelbare school gegaan en heb daar vwo gedaan. Ik hoopte er wat meer gelijkgestemde mensen tegen te komen, maar dat viel een beetje tegen. Dat is door de jaren heen wel beter geworden. Op de middelbare school ging het wel goed, want ik werd meer uitgedaagd, alleen mijn concentratie was wat wisselend. Rond mijn zestiende bleek dat ik ADHD had.

Hadden jullie school ingelicht?

In de brugklas heb ik het verteld aan mijn mentor, omdat het toen nog relevant was in die zin dat ik veel buikpijn kreeg als ik stress had. Ik kon er al beter mee omgaan, maar het was nog steeds wel een ding.

Is het ooit weggegaan?

Nee, ik kan niet zeggen dat ik ervan af ben. Als ik nu veel stress heb op de universiteit, krijg ik nog steeds buikpijn. Het is wel veel minder, één keer per maand max en ik weet beter hoe ik ermee om moet gaan, dus het weerhoudt me van niks.

Het eindexamenjaar is een stressvol jaar, hoe ging dat?

Heel goed, gek genoeg! Ik denk dat ik nog nooit zo relaxed geweest ben als in mijn examenperiode. Ik had een soort stressquota bereikt, waardoor ik geen stress meer had voor dat examen. Ik wist dat ik het kon en als ik het zou halen, was ik al blij. Iedereen was verrast, ik ook, het was een enorme overwinning.

Heb je in die periode vaak teruggegrepen op je oefeningen?

Wel iets meer dan normaal. Naar mijn examens trok ik mijn ‘helpende kleuren’ aan. Dat is een onderdeel van de hypnotherapie. Dan kies je een aantal kleuren en die geef je een bepaalde betekenis. Voor mijn examens waren dat de kleuren voor zelfvertrouwen, blijdschap, moed. Dat doe ik nog steeds. Ik heb ze ook bij mijn rijexamen aangedaan en bij de presentatie over mijn scriptie.

Wat doe je nu voor opleiding?

Ik rond mijn bachelor culturele antropologie af. Daarna wil ik een bestuurs-jaar gaan doen en daarna de master medische antropologie. Hoe kijken we naar gezondheid en gezondheidszorg, dat interesseert me.

Vind je dat de buikpijn impact heeft gehad op je leven toen en nu?

Eerst zorgde de pijn ervoor dat ik niks meer deed. Het was heel belemmerend. Achteraf gezien is het de eerste stap geweest om hulp te krijgen bij de issues die ik toen had. Daarvoor ben ik uiteindelijk heel dankbaar. Als ik buikpijn heb en er is verder niets anders aan de hand, dan weet ik dat mijn lichaam een signaal afgeeft, ik heb stress. Dan moet ik nagaan waar ik stress van heb. Nu is het bijna een soort tool om te gebruiken, ik moet even stil staan, want het gaat niet goed en wat kan ik eraan doen. Toen was het heel belemmerend en nu is het bijna helpend.

Heeft de buikpijn invloed gehad op je vriendschappen?

Ik heb vroeger niet echt iets af moeten zeggen, maar als je halve dagen naar school gaat, dan ga je ‘s middags niet meer spelen bij iemand thuis. Het zal niet helpend zijn geweest voor mijn sociale contacten. Dat heb ik nu niet meer. Mijn goede vriendenkring weet er van en de vrienden die het weten, gaan er heel goed mee om.

Zijn er mensen in je omgeving die functionele buikpijn niet begrijpen?

Mijn vader is heel erg van de bewijzen en cijfers zien, dan gelooft hij het pas. Hij vond het in het begin een beetje zweverig, hippieachtig. Nu tien jaar later erkent hij dat dat het functionele klachten zijn. Dat had hij tien jaar geleden nooit gezegd. Hij is 180 graden gedraaid. Hij weet nu dat best veel mensen stress uiten op een lichamelijke manier. Mijn vader was eerst ook sceptisch over de methode.

Over de hypnotherapie?

Veel mensen denken dat het iets heel engs is, met klokjes of pendules die voor je ogen heen en weer gezwengeld worden. Dat je niet meer jezelf bent en dingen tegen je wil in doet. Maar het is meer een soort van geleide meditatie. Je bent nog helemaal in controle, je kunt stoppen wanneer je wilt. Het lijkt heel erg op yoga bijvoorbeeld, maar je noemt het anders. Veel meer mensen gebruiken het al zonder dat ze het weten.

Hebben andere leden van jullie gezin ook last van hun darmen?

Jazeker, mijn zusje en mijn moeder hebben net als ik, ook last van prikkelbare darmen en ik denk dat mijn broer ook gevoelig is voor functionele klachten.

Hoe zie je je toekomst met functionele buikpijn?

Tegenwoordig heb ik er heel weinig last van. Het zal altijd bij me blijven, maar dan op een positieve manier. Dit is hoe mijn stress er uitziet en dit is ook wat ik ermee kan. Ik heb tools gekregen in de vorm van de hypnotherapie. Ik kan mezelf rustig maken en mezelf helpen. Ik zie de toekomst heel rooskleurig in.

Welke lessen zou je andere jongeren mee kunnen geven?

Ik wil graag mensen laten inzien dat er een leven na functionele buikpijn is, dat het beter wordt en dat je er heel goed mee kan leven. Het is niet het einde van de wereld en niet voor eeuwig zo heftig.