Wat is CVS?

Als de vermoeidheid lang duurt, heftig is, niet vanzelf overgaat én als je dagelijkse functioneren eronder lijdt, kan er sprake zijn van CVS, het chronisch vermoeidheidssyndroom. Als het tenminste zeker is dat er geen andere lichamelijke en psychische oorzaken zijn.

Wat is CVS?

CVS is de afkorting van chronisch vermoeidheidssyndroom. Je hebt CVS als je minstens zes maanden last hebt van aanhoudende of steeds terugkerende moeheid die je daarvoor niet had. En je hebt niets speciaals gedaan waardoor de vermoeidheid kan worden verklaard. Uitrusten en veel slapen helpen niet. Naast de vermoeidheid kun je ook last hebben van pijnklachten, duizeligheid, slechte concentratie, geheugenstoornissen of moeite met inspanning. Niet iedereen heeft dezelfde of evenveel klachten. CVS beperkt je in je dagelijkse leven. Niet alleen je schoolprestaties lijden eronder, maar ook je sociale leven en de relaties met je vrienden.
Vroeger heette de ziekte ME, 'myalgische encephalomyelitis', omdat ze dachten dat een ontsteking de chronische vermoeidheid veroorzaakte. Nu noemen we het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS), omdat een chronische ontsteking niet kan worden aangetoond als oorzaak van CVS.

Hoeveel kinderen hebben CVS?

CVS lijkt vooral voor te komen bij tieners. Jongere kinderen hebben ook wel last van moeheid, maar CVS is bij deze groep moeilijk vast te stellen. In Nederland hebben ongeveer 2500 jongeren CVS, en jaarlijks komen er ongeveer 200 bij. Het komt vooral voor bij tieners in de middelbareschoolleeftijd, maar soms ook bij jongere kinderen van een jaar of tien. CVS komt vaker voor bij meisjes dan bij jongens. Het komt ook bij volwassenen voor, in Nederland wordt de diagnose elk jaar zo'n 200.000 keer gesteld.

Hoe krijg je CVS?

Hoe, waardoor en waarom je CVS krijgt weten we (nog) niet. Er zijn wel veel theorieën die een mogelijke verklaring geven. Meerdere factoren lijken een rol te spelen bij het ontwikkelen en onderhouden van CVS, zoals lichamelijke, psychische, omgevingsfactoren en aanleg. Als je alles op een rij zet lijkt het erop dat je CVS kunt krijgen door samenspel van een aantal factoren:

• Kwetsbaarheidsfactoren (zoals genetische en psychische aanleg, geslacht).
• Direct uitlokkende factoren (zoals de puberteit, stress, grote gebeurtenissen (zoals het overlijden van iemand die je goed kent of scheiding van je ouders), geestelijk of lichamelijk trauma of infecties.
• In stand houdende factoren (zoals verstoord slaap-waakritme en eetpatroon, concentratieproblemen, vermijdingsgedrag en sociaal isolement, pijn of ouders die ook last hebben van chronische vermoeidheid).

Er wordt veel onderzoek gedaan naar CVS. Een van die onderzoeken bij volwassenen laat zien dat de hoeveelheid cortisol in het bloed 's ochtends iets lager is. Dit blijkt ook het geval te zijn bij kinderen. Cortisol is een hormoon dat onder andere een rol speelt in je stofwisseling, slaap-waakritme en afweersysteem. Cortisol is een stresshormoon dat in stressvolle situaties (ziekte, ongeluk, dreiging) extra wordt aangemaakt zodat je lichaam klaar is voor actie en voldoende energie heeft. De hoeveelheid cortisol neemt ook aan het einde van elke nacht toe (de ochtendpiek), zodat je bij het ontwaken energiek bent. Als je beweegt maak je ook cortisol aan. Het is alleen niet duidelijk of een verlaagd cortisol ervoor zorgt dat je CVS ontwikkelt óf dat het ontstaat doordát je CVS hebt en bijvoorbeeld minder beweegt. En een verlaagde cortisolspiegel kan ook voorkomen bij depressie en angststoornissen. Hopelijk dat in de toekomst duidelijker wordt welke rol deze lichamelijke factoren spelen bij het ontwikkelen en onderhouden en behandelen van CVS.